Is een vitamine D tekort gevaarlijk?

Vitamine D is een belangrijke vitamine. Veel mensen hebben een vitamine D tekort, zeker in de winter. In de afgelopen periode zijn er ook verschillende berichten verschenen dat vitamine D kan helpen om de kans op corona te verkleinen. Sindsdien is er een run op vitamine D tabletten.

Ontdek in dit artikel alles wat je moet weten over vitamine D. Of klik hieronder op een onderwerp waar je graag meer over wilt weten.

Vitamine D tekort gevaarlijk?

Als je te weinig vitamine D hebt dan kun je verschillende problemen krijgen met je botten. Ook kan de afweer tegen bacteriën en virussen slechter worden. Daarnaast kan een vitamine D-tekort te maken hebben met ziektes van de afweer, darmkanker, diabetes type 2 en ziekten van hart- en bloedvaten. Het is (nog) niet duidelijk of een vitamine D tekort deze ziektes veroorzaakt en in hoeverre het gebruiken van vitamine D hierbij helpt. Maar bij deze ziektes wordt steeds een vitamine D tekort vastgesteld. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat een tekort aan vitamine D hierin een rol speelt.

Wat zijn de functies van vitamine D?

De aanwezigheid van voldoende vitamine D in ons lichaam is van groot belang voor ons skelet en onze tanden. Vitamine D helpt bij het calcium- en fosformetabolisme en voorkomt onder andere botontkalking. Vitamine D is ook belangrijk voor ons immuunsysteem. Hierdoor lees je ook steeds meer artikelen dat vitamine D kan helpen om corona te voorkomen of de klachten ervan te verminderen.

In welke voeding zit vitamine D?

Het is altijd goed om eerst gezond te eten, voordat je überhaupt iets gaat slikken. Maar met vitamine D kun je nooit je dagelijkse behoefte uit voeding halen. Vitamine D krijg je door voldoende zonlicht. Wil je ook vitamine D uit voeding halen? Eet dan de volgende producten:

Plantaardige bronnen: bijvoorbeeld gist en paddenstolen. Dierlijke bronnen: zuivelproducten (melk, boter), eigeel, vissenlever, vis (vooral de vette soorten) en vlees.

Heb ik een vitamine D tekort?

Om te bepalen of jij een vitamine D tekort hebt, dan kun je contact opnemen met de huisarts om je waardes uit je bloed te laten testen. Maar dat hoeft niet perse. De volgende groepen hebben vaak een vitamine D tekort. Als je tot 1 van de onderstaande groepen behoort dan is het zeker nuttig om extra vitamine D te slikken.

1. Zit je in de menopauze?

Als je ouder wordt heeft je huid steeds meer moeite om zonlicht om te zetten tot vitamine D. Daarom hebben alle vrouwen vanaf vijftig jaar extra vitamine D nodig in de vorm van supplementen.

2. Behoor je tot 1 van de volgende doelgroepen?

Baby’s, kinderen, ouderen, gesluierde vrouwen hebben veel meer kans op een vitamine D tekort.
Vooral voor baby’s, kinderen, zwangere vrouwen en ouderen is de inname van voldoende vitamine D van belang. Hoe ouder we worden, hoe minder vitamine D we zelf aanmaken.
Vooral mensen met een gekleurde huid hebben meer moeite met het aanmaken van voldoende vitamine D. En ook gesluierde vrouwen kunnen sneller een gebrek aan vitamine D krijgen. Bescherm je jezelf met zonnebrandmiddelen? Ook dan heb je meer kans op een vitamine D tekort. Maar ook als je handschoenen draagt en/of een zonnebril heb je kans dat je niet voldoende zonlicht opneemt.

3. Slik je deze medicijnen?

Medicijnen kunnen zorgen voor een vitamine D tekort. Als je 1 van deze medicijnen slikt dan is het zinvol om extra vitamine D te slikken.
Laxeermiddelen, Corticosteroïden, cimetidine, colestipol, Carbamazepine (Tegretol), (Colestid, Corticosteroïden, Fosphenytoin (Cerebyx), Orlistat (Xenical, Alli), Phenobarbital, Phenytoin (Dilantin), Cholestyramine (Questran, Prevalite, LoCholest, Colestipol)Rifampin (rifadin, rimactane). Anti-epileptica (waaronder carbamazepine, fenytoïne, primidon, fenobarbital), colestyramine, cyclosporine, laxeermiddelen, etidronaat, heparine, steroïdhormonen en tuberculostatica (waaronder isoniazide, rifampicine).

4. Vitamine D tekort in de winter

In de wintermaanden heeft het zonlicht in Nederland weinig kracht. Aangezien de meeste mensen in de winter veel tijd binnenshuis doorbrengen (door school en werk), hebben veel mensen sneller een tekort aan vitamine D. Ook is de kracht van de zon veel te laag om voldoende vitamine D op te nemen. Bovendien pakken we ons in de winter goed in, waardoor we nog minder vitamine D op nemen. Als je in de winter buiten loopt en je wilt graag wat vitamine D op doen door zonlicht. Zorg er dan voor dat je tussen 11 en 3 uur buiten loopt en draag geen zonnebril en handschoenen.

Welke klachten passen bij een vitamine D tekort?

Een tekort aan vitamine D kan op lange termijn botontkalking of osteoporose veroorzaken.
Je kunt ook last krijgen van spierzwakte. Bij jonge kinderen kan een tekort leiden tot de Engels ziekte (rachitis). Dan krijg je afwijkingen aan het skelet. Ouderen die een vitamine D gebrek hebben meer verlies van botmassa. Daardoor hebben zij meer kans op botfracturen.
Andere symptomen waar je ook last van kunt hebben zijn: gebrek aan energie, lusteloosheid, bloedend tandvlees en infecties.

Kun je te veel vitamine D slikken?

Ja, voor vitamine D is een schadelijke dosering vastgesteld. Vitamine D is in hele hoge doseringen giftig voor de ongeboren vrucht. Als je zelf te veel vitamine D slikt, kan dit een slechte calciumopname veroorzaken. Vitamine D is pas schadelijk bij zeer hoge doseringen vanaf ongeveer 25 keer de benodigde dagelijkse dosering van 5 mg. Dit kan hypercalcemie, misselijkheid en zwakte veroorzaken.

Als je veel te veel vitamine D (boven 500 nmol/l) in je bloed hebt en te veel calcium dan kun je verkalking krijgen en schade aan de organen, bijvoorbeeld de nieren. Om de hoeveelheid calcium te verlagen zet het lichaam calciumfosfaat af in de organen. Hierdoor kunnen je organen verkalken en beschadigd raken.

Vitamine D tekort & waardes

Laat je jouw bloed testen? Kijk hier wat jou waarde betekent volgens verschillende inzichten.
De streefwaarde voor 25-hydroxy vitamine D ligt tussen 50 en 150 nmol/L. Tegenwoordig wordt ook vaak hoger dan 75 genoemd.

Streefwaarde voor het vitamine D-gehalte is 30 nmol/L voor personen jonger dan 70 jaar en 50 nmol/L voor personen ouder dan 70 jaar.

In andere Europese landen wordt vaak voor alle leeftijdsgroepen een streefwaarde van 50 nmol/L aangehouden. Soms wordt een streefwaarde van 60, 75 of 100 nmol/L aanbevolen.

Hoeveel vitamine D slikken per dag?

Als je ernstige vitamine D tekort hebt dan is tijdelijk een hele hoge dosis vitamine D veilig te gebruiken.
Als je vitamine D langer gaat gebruiken dan moet de dosering niet hoger zijn dan de aanvaardbare bovengrens van 4000 IE per dag (= 100 mcg) bij volwassenen.

Het voedingscentrum adviseert 10 mcg vitamine D per dag. Andere doseringen die vaak genoemd worden zijn 25 mcg per dag. Bij verschillende ziektes worden zelfs dosissen geadviseerd van 50 mcg per dag. I.v.m. Covid worden de volgende doseringen genoemd: vitamine k2: 90 mcg en vitamine D3: 75 mcg.

Vitamine D dosering ouderen

Het voedingscentrrum adviseert bij ouderen 20 mcg vitamine D per dag.

Wanneer kun je beter geen vitamine D slikken?

Als je aan 1 van de volgende aandoeningen leidt dan moet je oppassen met het extra slikken van vitamine D. Overleg met je arts of het extra slikken van vitamine D nodig is. Het gaat om de volgende ziektes: Lymphoma, Sarcoïdose, Tubercolose, Histoplasmose, Hypercalcemie, Arteriosclerose, Hyperparatthyroidie

Welke vitamine D kun je het beste kopen?

Als je vitamine D koopt let er dan op dat je niet de plantaardige vorm van vitamine D koopt; dit is vitamine D2. In dierlijke producten komt de D3 vorm voor. Supplementie met vitamine D3 heeft de voorkeur over D2, omdat vitamine D3 10x efficiënter is in het verhogen van de vitamine D-status dan vitamine D2. Bovendien heb jij bij deze vorm minder last van bijwerkingen.

Als je vitamine D koopt zorg er dan voor dat er vitamine K2 erbij inzit. En geen vitamine K1. Vitamine K1 wordt minder goed door je lichaam opgenomen.

Kies liever voor capsules dan tabletten, deze bevatten minder vul-en hulpstoffen.

Let er ook op dat je vitamine D in neemt met wat vet in de maaltijd of eet bijvoorbeeld een handje noten erbij. Vitamine D is namelijk een vet oplosbare vitamine.

Meer lezen over vitamen en mineralen?

• Vitamines slikken nuttig of onzin?
• Let op deze dingen als je een multivitamine koopt.
• Hoe verhoog ik mijn weerstand?

Help anderen ook naar een gelukkiger & gezonder leven en deel dit artikel.